Bài viết của Minh Nguyệt
[MINH HUỆ 06-01-2023] Năm Quý Mão bắt đầu từ ngày 22 tháng 1 năm 2023.
Trâu vàng không dậy được, hai xuân mạch làm củi
Quý Mão được sắp xếp theo “Thiên can địa chi”. Hầu hết những người bạn người Hoa đều biết rằng mười thiên can là Giáp Ất Bính Đinh Mậu Kỷ Canh Tân Nhâm Quý; mười hai chi địa là Tý Sửu Dần Mão Thìn Tị Ngọ Mùi Thân Dậu Tuất Hợi.
Đồng thời, 10 thiên 12 can địa chi tương ứng với ngũ hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ; mười hai con giáp cũng đối ứng ứng với mười hai địa chi. Vì vậy, năm 2023 là Quý Mão – Thủy: Năm Thỏ nước, và một số người cho rằng đó là Năm Thỏ đen.
Có rất nhiều câu nói dân gian về năm Thỏ đen, chẳng hạn như, “Thỏ đen mang lại sự giàu có, Trâu vàng không dậy được”; “Thỏ đen đem tiền tài đến, hai xuân mạch làm củi”. Năm Thỏ đen này sẽ như thế nào?
Âm lịch và Dương lịch
Hạ Lịch (Hoàng lịch, nông lịch) còn được gọi là âm lịch. Khi mặt trăng nằm giữa mặt trời và trái đất, bán cầu tối của mặt trăng đối diện với chúng ta, khiến chúng ta gần như không thể nhìn thấy mặt trăng, lúc này được gọi là “Sóc” (mùng một âm lịch). Khi trái đất nằm giữa mặt trăng và mặt trời, bán cầu của mặt trăng được mặt trời chiếu sáng quay về phía trái đất, lúc này chênh lệch giữa kinh độ thiên thể của mặt trăng và kinh độ thiên thể của mặt trời là 180 độ, tức là “Vọng” (rằm). Chu kỳ 1 Vọng 1 Sóc (1 tháng âm lịch) là 29,5 ngày, 12 tháng trong một năm âm lịch và tổng cộng 354 ngày trong một năm âm lịch.
Nhưng trên thực tế, nếu nói chính xác hơn, mỗi năm mặt trăng quay quanh trái đất trung bình 29,5306 ngày, một năm là 354,3672 ngày.
Lịch Gregorian hay còn gọi là dương lịch, lấy trái đất quay quanh mặt trời làm một năm và được chia thành 12 tháng, trong đó tháng 1, tháng 3, thứ 6, tháng 7, tháng 8, tháng 10, tháng 12 là 31 ngày, tháng 4, tháng 6 , tháng 9 và tháng 11 là 31 ngày, 30 ngày, tháng 2 thường 28 ngày, tháng 2 nhuận 29 ngày. Một năm bình thường là 365 ngày.
Nhưng nếu nói chính xác hơn thì quả thực trái đất quay quanh mặt trời (một năm 1 vòng quay) khoảng 365 ngày 48 phút 46 giây tức 365,242199 ngày. Tuy nhiên, theo Dương lịch, trung bình một năm có 365 ngày, một năm bị tính thiếu 0,242199 ngày (khoảng 5,813 giờ).
Như vậy, phải mất 365,2422 ngày để trái đất quay quanh mặt trời, và 354,3672 ngày để mặt trăng quay quanh trái đất 1 năm, do đó năm âm lịch ít hơn 10,875 ngày so với con số thực chính xác hơn. 19 năm thì thiếu khoảng 209 ngày, tức là 7 tháng. Cho nên thứ tự các tháng trong năm không cố định tháng nhuận, ngoại trừ tháng 11, tháng 12 và tháng giêng âm lịch ra thì các tháng khác đều có thể có tháng nhuận, mười chín năm có bảy lần nhuận.
Năm nhuận, tháng nhuận, nhuận cả năm cả tháng
Một năm được chia thành bốn mùa, một mùa được chia thành ba tháng và mỗi tháng tương ứng với hai tiết khí, cái trước gọi là Tiết, cái sau gọi là Khí. Tiết là khởi đầu mỗi tháng. Khí ở giữa tháng, do đó gọi là Trung khí. Trung khí phản ánh những đặc điểm nổi bật của tháng.
Ví dụ, mùa xuân bao gồm ba tháng Mạnh xuân, Trọng xuân và Quý xuân. Tháng Mạnh xuân đối ứng với hai tiết khí là Lập xuân và Vũ thủy. Ngày Lập xuân là ngày đầu tiên của tháng Mạnh xuân, còn tiết khí Vũ thủy là vào giữa tháng, vì vậy Vũ thủy là Trung khí của Mạnh xuân, mà Mạnh xuân là khoảng thời gian 15 ngày trước và sau của Trung khí Vũ thủy.
Đây là vấn đề: lịch Gregorian có 365 ngày trong một năm và âm lịch có 354 ngày trong một năm. Chênh lệch giữa hai loại là khoảng 11 ngày, âm lịch đã qua, nhưng hai mươi bốn tiết xuân hạ thu đông vẫn chưa hết, mỗi tiết phải rơi vào một tháng đã định. Vậy phải làm thế nào?
Lịch pháp được tổ tiên của chúng ta áp dụng là, nếu tháng đã trôi qua mà tiết khí chưa đến, thế thì cần phải có tháng nhuận để đảm bảo rằng tiết khí này rơi vào tháng được chỉ định. Theo cách này, cứ sau ba năm, một tháng thừa được thêm vào năm thứ tư, và tháng thừa là một tháng nhuận, và năm nay là một năm nhuận. Đây là lý do tại sao những người sinh ngày 29 tháng 2 trong năm nhuận thì phải bốn năm mới có một lần sinh nhật.
Tóm lại, năm nhuận dựa trên lịch Gregorian và được cố định vào tháng Hai; thêm một ngày vào tháng Hai trong một năm nhuận là 29 ngày. Tháng nhuận là hiện tượng trong lịch âm có tháng nhuận (29,5 ngày). Năm có 13 tháng theo âm lịch gọi là năm có tháng nhuận, năm có tháng nhuận có 384 ngày.
Hai xuân nhuận tháng hai, xuân hàn gặp thu hạn
Sự xuất hiện của tháng hai nhuận là rất hiếm. Trong khoảng thế kỷ 21, nó thường xảy ra 19 năm một lần, chẳng hạn như 1985, 2004, 2023, v.v., chỉ đứng sau tháng 3 nhuận (chẳng hạn như 1966, 1993, 2031), vì vậy dân gian có câu “10 năm khó gặp nhuận tháng 2”. Tháng 2 đầu tiên của hai tháng nhuận được gọi là tháng 2 đầu tiên, và tháng thứ hai được gọi là tháng 2 thứ hai, còn được gọi là “tháng 2 nhuận“.
Năm Quý Mão 2023 là tháng 2 nhuận, vì vậy có hai lần Lập xuân, một là ngày 4 tháng 2 năm 2023 tức ngày 14 tháng giêng âm lịch, hai là ngày 4 tháng 2 năm 2024 tức ngày 25 tháng chạp âm lịch.
Vì có năm hai xuân nên tất nhiên cũng có những “năm không xuân”. Năm 2024 là năm Giáp Thìn, không có tiết khí Lập xuân, nên năm 2024 còn được gọi là “năm không xuân”.
Từ trên có thể thấy rằng năm Quý Mão 2023 là năm có tháng nhuận, cả năm có 384 ngày, được tạo ra từ sự đồng bộ hóa của thiên can địa chi với 24 tiết khí.
Người xưa cũng có nhiều câu nói về tháng hai nhuận, chẳng hạn “Tháng hai nhuận hai xuân, xuân hàn gặp thu hạn”, “Một năm hai xuân, hoàng thổ hóa vàng”. “Địa mẫu kinh – Vận” có viết rằng: “Năm Quý Mão thái tuế, cao thấp nửa buồn vui. Xuân hạ mưa đá nhiều, thu đến mưa lại thiếu. Yên Triệu đầy dâu gai, đất Ngô lúa tươi đẹp. Nhân dân nhiều bệnh tật, lục súc khói chướng nổi. Trên cành không lá dâu, tằm không có gì ăn. Bà nuôi tằm bận bịu, xách giỏ mà khóc than. Tuy có nhiều tơ lụa, mà tốn hết công sức”.
Xét từ những câu nói xưa này, một mặt, năm 2023 có thể là một năm khó khăn với nhiều dịch bệnh cho người dân, dịch bệnh cho gia cầm và gia súc, và thiên tai cho việc trồng trọt. Mặt khác, hai xuân cộng với hai nhuận có nghĩa là hòa hợp trong mắt những người coi số chẵn là điềm lành, và là sự chia rẽ trong mắt những người coi số lẻ là điềm lành. Dù người khác có nói gì đi nữa, chỉ có tu dưỡng đạo đức mới có thể trở thành người tốt, coi trọng đức và tôn trọng Đạo, mới có thể trở thành một gia đình làm tích thiện, mới có thể dĩ bất biến ứng vạn biến; trong thời đại lạm phát và suy thoái kinh tế vào năm 2023, chỉ những người tốt có đức độ và nhân phẩm thì mới có được sự bao dung và bảo vệ của Thượng Thiên.
Bản quyền các tác phẩm đăng trên Minh Huệ Net thuộc sở hữu của Minh Huệ Net. Nếu đăng lại phi lợi nhuận, vui lòng ghi rõ nguồn ở phía trước tác phẩm (“Theo Minh Huệ Net đưa tin, …”), sau đó ghi chú đường dẫn đến bản gốc của Minh Huệ Net. Nếu đăng lại cho mục đích thương mại, vui lòng trao đổi với Ban Biên tập về thủ tục ủy quyền
Bản tiếng Hán: https://www.minghui.org/mh/articles/2023/1/6/454526.html
Bản tiếng Anh: https://en.minghui.org/html/articles/2023/1/9/206100.html
Đăng ngày 03-06-2023; Bản dịch có thể được hiệu chỉnh trong tương lai để sát hơn với nguyên bản.
