Tuyển chọn và biên tập: Vũ Tường
[MINH HUỆ 9-7-2016] “Nhị thập tứ Sử” là tên gọi chung của 24 bộ sử sách được ghi chép lại qua các triều đại cổ đại của Trung Quốc, từ “Sử Ký” đến “Minh Sử”, là sách sử xưa nay được các triều đại coi là chính thống, nên còn gọi là “Chính Sử”. Nó bắt đầu từ thời Hoàng Đế trong truyền thuyết cho đến hết năm Sùng Trinh triều Minh năm thứ 17 (năm 1644), bao gồm lịch sử hơn 4.000 năm, được viết bằng một thể tài thống nhất như Bổn Kỷ, Liệt Truyện, Biểu, Chí; đề cập tới các phương diện như giáo hóa đạo đức, trị quốc an dân, tu thân tề gia trị quốc bình thiên hạ, tuyển chọn hiền tài, đối nhân xử thế. “Nhị thập tứ Sử” là một trong những ghi chép quan trọng của văn hóa truyền thống, trong đó có rất nhiều câu danh ngôn ca ngợi quan niệm đạo đức trong văn hóa truyền thống, cảnh báo con người phải thuận theo Thiên lý, chọn theo điều Thiện, dưới đây xin trích dẫn một vài câu:
1. Vi thiện giả, thiên báo chi dĩ phúc; Vi phi giả, thiên báo chi dĩ ương (Sử Ký)
Dịch văn: Người làm điều tốt lành, thì trời sẽ lấy phúc lộc báo đáp họ; kẻ làm việc xấu, trời sẽ báo ứng họ bằng tai ương.
Khổng Tử nói: người làm điều tốt lành thì trời lấy phúc báo đáp lại người đó. Kẻ làm điều không tốt lành trời lấy họa báo đáp lại kẻ đó.
2. Thiên tri, địa tri, ngã tri, tử tri, hà vị bất tri? (Hậu Hán Thư)
Dịch văn: Trời biết, đất biết, ta biết, ngươi biết, sao có thể nói không biết đây?
3. Thị đức giả xương, thị lực giả vong. (Sử Ký)
Dịch văn: Người dựa vào đạo đức tốt lành nhất định sẽ hưng thịnh, kẻ dựa vào bạo lực nhất định sẽ diệt vong.
4. Chính kỳ bổn, vạn sự lý. (Hậu Hán Thư)
Dịch văn: Phàm mọi việc chỉ cần chỉnh đốn từ gốc thì mọi vấn đề gặp nguy đều sẽ có thể hóa thành an.
5. Họa Phúc vô môn, duy nhân sở triệu. (Hậu Hán Thư)
Dịch văn: Họa phúc không có lối vào nhất định, đều là do tâm niệm của con người chiêu mời mà đến.
6. Họa phúc vô môn, nghịch thuận hữu số, thiên đạo vi du ảnh hưởng, nhân sự giám vu tiền đồ, vị hữu đạo nghĩa nhi phúc bất diên, tòng ác nhi họa bất chí dã. (Tống Thư)
Dịch văn: Mặc dù họa phúc không có cửa, nhưng thuận nghịch tự đã có số trời, thiên đạo ẩn trong quả báo chớp mắt, những việc của con người trong tương lai đều sẽ được kiểm chứng. Không có việc thực thi nhân nghĩa mà phúc phận không được kéo dài, làm ác mà họa hại không giáng xuống. Hiểu được thiên thượng có thể quan sát thấy hết tất cả mọi chuyện trên thế gian, đồng thời cũng là công bằng vô tư nhất, thiện hữu thiện báo, ác hữu ác báo.
7. Phu lạc, thượng thông thần minh, hạ hào nhân lý, long trị trí hóa, vạn bang hàm nghệ. Di phong dị tục, mạc thiện vu lạc. (Tam Quốc Chí)
Dịch văn: Âm nhạc trên thông với thần linh, dưới có thể dung hòa đạo lý của con người, khiến thiên hạ thái bình, được cảm hóa, vạn bang an định. Thay đổi phong tục tập quán không gì tốt hơn âm nhạc.
8. Ứng chi dĩ đức, tắc hưu tường trăn; thù chi dĩ đãi, tắc cữu chinh tác. (Tần Thư)
Dịch văn: Hành đức để hồi ứng lại thiên thượng, thì mỹ thiện cát tường đều được ban tặng; Dùng sự khinh mạn hồi ứng lại thiên thượng, thì những điềm báo họa hại sẽ xuất hiện.
(Còn tiếp)
Bản tiếng Hán: https://www.minghui.org/mh/articles/2016/7/9/331058.html
Đăng ngày 22-7-2016; Bản dịch có thể được hiệu chỉnh trong tương lai để sát hơn với nguyên bản.
