Giảng Pháp về dạy học múa cổ điển Trung Quốc ở Đại học Phi Thiên [2019]

飛天大學中國古典舞教學講法

Phi thiên Đại học Trung Quốc cổ điển vũ giáo học giảng Pháp

Giảng Pháp về dạy học múa cổ điển Trung Quốc ở Đại học Phi Thiên [2019]

李洪志
(二零一九年七月二十七日)

Lý Hồng Chí
(nhị linh nhất cửu niên thất nguyệt nhị thập thất nhật)

Lý Hồng Chí
(27 tháng Bảy, 2019)

甚麼是中國古典舞?從根本來講,中國古典舞「身法」,從古代就多來源於武術的「一武(舞)兩用」的神傳之技,而「身韻」多來源於戲曲中的「身段」。早期「中國古典舞」叫「戲曲舞蹈」。

Thậm ma thị Trung Quốc cổ điển vũ? Tùng căn bản lai giảng, Trung Quốc cổ điển vũ “thân pháp”, tùng cổ đại tựu đa lai nguyên ư võ thuật đích “nhất võ (vũ) lưỡng dụng” đích Thần truyền chi kỹ, nhi “thân vận” đa lai nguyên ư hý khúc trung đích “thân đoạn”. Tảo kỳ “Trung Quốc cổ điển vũ” khiếu “hý khúc vũ đạo”.

Múa cổ điển Trung Quốc1 là gì? Từ căn bản mà nói, “thân pháp”2 của múa cổ điển Trung Quốc, từ thời cổ đại phần nhiều vốn là từ kỹ [thuật] Thần truyền3 “nhất võ lưỡng dụng”4 trong võ thuật, mà “thân vận”5 phần nhiều vốn là từ “thân đoạn”6 của hý kịch7. [Nguyên] ban đầu “múa cổ điển Trung Quốc” được gọi là “hý khúc vũ đạo”8.

為甚麼有人說中國古典舞是北京舞蹈學院創編的新舞種呢?其實北京舞蹈學院的舞蹈,身法也是來自武術與戲曲,為了適應學院式的教學,參照了芭蕾舞的一部份初級的基礎訓練方式,為了看上去更像現代概念的舞蹈。而毯子功更是來源於中華文化幾千年傳統的各種雜藝。說白了,北京舞蹈學院沒有創編中國的古典舞。北京舞蹈學院創編了「中國古典舞」的名字,把原有的「中國戲曲舞蹈」改成了「中國古典舞」的名稱。

Vi thậm ma hữu nhân thuyết Trung Quốc cổ điển vũ thị Bắc Kinh Vũ đạo Học viện sáng biên đích tân vũ chủng ni? Kỳ thực Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích vũ đạo, thân pháp dã thị lai tự võ thuật dữ hý khúc, vi liễu thích ứng học viện thức đích giáo học, tham chiếu liễu ba lôi vũ đích nhất bộ phận sơ cấp đích cơ sở huấn luyện phương thức, vi liễu khán thượng khứ cánh tượng hiện đại khái niệm đích vũ đạo. Nhi thảm tử công cánh thị lai nguyên ư Trung Hoa văn hóa kỷ thiên niên truyền thống đích các chủng tạp nghệ. Thuyết bạch liễu, Bắc Kinh Vũ đạo Học viện một hữu sáng biên Trung Quốc đích cổ điển vũ. Bắc Kinh Vũ đạo Học viện sáng biên liễu “Trung Quốc cổ điển vũ” đích danh tự, bả nguyên hữu đích “Trung Quốc hý khúc vũ đạo” cải thành liễu “Trung Quốc cổ điển vũ” đích danh xưng.

Tại sao có người nói rằng múa cổ điển Trung Quốc là một loại múa mới9 do Học viện Múa Bắc Kinh10 sáng tác biên soạn ra? Kỳ thực vũ đạo [múa] của Học viện Múa Bắc Kinh, thân pháp [của họ] cũng là đến từ võ thuật và hý kịch; vì để thích hợp cho giảng dạy11 múa của học viện, nên đã tham chiếu một phần của phương thức huấn luyện cơ sở sơ cấp múa ba-lê, [nên] xem ra thì giống hơn [về phía] múa theo khái niệm hiện đại. Còn phần tập luyện nhào lộn12 thì thiên về nguồn gốc từ các loại tạp nghệ truyền thống mấy nghìn năm văn hóa Trung Hoa. Nói trắng ra, thì Học viện Múa Bắc Kinh không hề sáng tác ra múa cổ điển Trung Quốc. Học viện Múa Bắc Kinh là sáng tác ra danh từ “múa cổ điển Trung Quốc”. Đổi [cái tên] nguyên gốc “hý khúc vũ đạo của Trung Quốc” thành cái tên “múa cổ điển Trung Quốc”.

北京舞蹈學院自己也承認,身韻是採用了戲曲中的身段,而舞蹈的身法中的元素,多採用了戲曲舞蹈與武術的身法。其實戲曲也承認身法來自武術,早在遠古時期,戲曲就採用了中國傳統武術的身法。那麼也就是說呢,中國古典舞是早就存在的東西,不是北京舞蹈學院發明的。

Bắc Kinh Vũ đạo Học viện tự kỷ dã thừa nhận, thân vận thị thái dụng liễu hý khúc trung đích thân đoạn, nhi vũ đạo đích thân pháp trung đích nguyên tố, đa thái dụng liễu hý khúc vũ đạo dữ võ thuật đích thân pháp. Kỳ thực hý khúc dã thừa nhận thân pháp lai tự võ thuật, tảo tại viễn cổ thời kỳ, hý khúc tựu thái dụng liễu Trung Quốc truyền thống võ thuật đích thân pháp. Na ma dã tựu thị thuyết ni, Trung Quốc cổ điển vũ thị tảo tựu tồn tại đích đông tây, bất thị Bắc Kinh Vũ đạo Học viện phát minh đích.

Bản thân Học viện Múa Bắc Kinh cũng thừa nhận rằng, thân vận là chọn dùng từ thân đoạn trong hý kịch, mà nguyên tố trong thân pháp vũ đạo [của họ], phần lớn là thân pháp của múa trong hý kịch và của võ thuật. Kỳ thực hý kịch cũng thừa nhận rằng thân pháp là từ võ thuật; thời kỳ viễn cổ ban đầu ấy, hý kịch chính là chọn dùng từ thân pháp của võ thuật truyền thống Trung Quốc. Nên cũng nói, múa cổ điển Trung Quốc là điều có từ rất lâu rồi, không phải điều Học viện Múa Bắc Kinh phát minh ra.

那北京舞蹈學院為甚麼說古典舞是它創造的一個新舞種呢?當然它除了把「戲曲舞蹈」改成「中國古典舞」之外,還制定了中國古典舞的一套教學方法。「中國古典舞」這個名字是它改的。因為北京舞蹈學院早期把中國古典舞也叫作「戲曲舞蹈」,結合了芭蕾舞的那個教學方式。當然不止這些,北京舞蹈學院還採用了學院教學中國古典舞的方式。過去在中國學習藝術都是用傳統的方式教學,由戲班子中的老師傅帶徒弟的方式教學的,有的也是同時帶很多學生,甚至整個一個戲班子幾十人。但是呢,中國的古典舞蹈進入藝術學院教授「中國古典舞」的方式,也許當時是北京舞蹈學院第一個開始的。他們後來的年輕學生不是太了解這些,加上中共邪黨對中國歷史有目地的破壞,學生不了解中國歷史了,就說成了「中國古典舞」是它們發明的一個新舞種了,這本身是不尊重歷史與中國幾千年傳統文化的。

Na Bắc Kinh Vũ đạo Học viện vi thậm ma thuyết cổ điển vũ thị tha sáng tạo đích nhất cá tân vũ chủng ni? Đương nhiên tha trừ liễu bả “hý khúc vũ đạo” cải thành “Trung Quốc cổ điển vũ” chi ngoại, hài chế định liễu Trung Quốc cổ điển vũ đích nhất sáo giáo học phương pháp. “Trung Quốc cổ điển vũ” giá cá danh tự thị tha cải đích. Nhân vi Bắc Kinh Vũ đạo Học viện tảo kỳ bả Trung Quốc cổ điển vũ dã khiếu tác “hý khúc vũ đạo”, kết hợp liễu ba lôi vũ đích na cá giáo học phương thức. Đương nhiên bất chỉ giá ta, Bắc Kinh Vũ đạo Học viện hài thái dụng liễu học viện giáo học Trung Quốc cổ điển vũ đích phương thức. Quá khứ tại Trung Quốc học tập nghệ thuật đô thị dụng truyền thống đích phương thức giáo học, do hý ban tử trung đích lão sư phó đới đồ đệ đích phương thức giáo học đích, hữu đích dã thị đồng thời đới ngận đa học sinh, thậm chí chỉnh cá nhất cá hý ban tử kỷ thập nhân. Đãn thị ni, Trung Quốc đích cổ điển vũ đạo tiến nhập nghệ thuật học viện giáo thụ “Trung Quốc cổ điển vũ” đích phương thức, dã hứa đương thời thị Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đệ nhất cá khai thủy đích. Tha môn hậu lai đích niên khinh học sinh bất thị thái liễu giải giá ta, gia thượng Trung Cộng tà đảng đối Trung Quốc lịch sử hữu mục địa đích phá hoại, học sinh bất liễu giải Trung Quốc lịch sử liễu, tựu thuyết thành liễu “Trung Quốc cổ điển vũ” thị tha môn phát minh đích nhất cá tân vũ chủng liễu, giá bản thân thị bất tôn trọng lịch sử dữ Trung Quốc kỷ thiên niên truyền thống văn hóa đích.

Thế thì tại sao Học viện Múa Bắc Kinh lại nói múa cổ điển Trung Quốc là một loại múa mới mà nó sáng tạo ra? Đương nhiên nó ngoài việc đổi [tên gọi] “hý khúc vũ đạo” thành “múa cổ điển Trung Quốc”, còn chế định ra một bộ phương pháp dạy học múa cổ điển Trung Quốc. Danh từ “múa cổ điển Trung Quốc” là do nó cải biến [mà thành]. Bởi vì Học viện Múa Bắc Kinh thời đầu cũng gọi múa cổ điển Trung Quốc là “hý khúc vũ đạo”, kết hợp với cách dạy học múa ba-lê. Đương nhiên không chỉ thế, Học viện Múa Bắc Kinh còn chọn dùng phương thức học viện để giảng dạy múa cổ điển Trung Quốc. Quá khứ ở Trung Quốc học tập nghệ thuật đều là dùng phương thức truyền thống để giảng dạy, phương thức dạy học do sư phụ [nghệ nhân] của đoàn múa dẫn dắt đồ đệ; có khi đồng thời dẫn dắt rất nhiều học sinh, thậm chí hàng mấy chục người toàn đoàn diễn. Nhưng mà, đưa vũ đạo cổ điển của Trung Quốc vào theo phương thức học viện nghệ thuật để dạy học “múa cổ điển Trung Quốc”, [thì] Học viện Múa Bắc Kinh có lẽ là cái đầu tiên [làm thế] thời bấy giờ. Những học sinh trẻ tuổi của nó sau này không hiểu những chuyện này lắm, cộng thêm phá hoại một cách có mục đích của tà đảng Trung Cộng nhắm vào lịch sử Trung Quốc, học sinh không hiểu lịch sử Trung Quốc nữa, bèn nói thành “múa cổ điển Trung Quốc” là một loại múa mới do nó phát minh; bản thân điều ấy cũng là không tôn trọng lịch sử và văn hóa mấy nghìn năm của Trung Quốc.

其實北京舞蹈學院建立的同時,中國各個省與各種藝術團體同時也都在使用中國這種舞蹈教學與演出了。我們飛天藝術學院的郭校長,四、五十年代時,所在的中南藝術劇院就用這種舞蹈演出了。那時北京舞蹈學院還沒成立呢!北京舞蹈學院成立前後,也就是說,中國很多藝術團體就在用這種中國古典式的戲曲舞蹈演出了。

Kỳ thực Bắc Kinh Vũ đạo Học viện kiến lập đích đồng thời, Trung Quốc các cá tỉnh dữ các chủng nghệ thuật đoàn thể đồng thời dã đô tại sử dụng Trung Quốc giá chủng vũ đạo giáo học dữ diễn xuất liễu. Ngã môn Phi Thiên Nghệ thuật Học viện đích Quách hiệu trưởng, tứ, ngũ thập niên đại thời, sở tại đích Trung Nam Nghệ thuật Kịch viện tựu dụng giá chủng vũ đạo diễn xuất liễu. Na thời Bắc Kinh Vũ đạo Học viện hài một thành lập ni! Bắc Kinh Vũ đạo Học viện thành lập tiền hậu, dã tựu thị thuyết, Trung Quốc ngận đa nghệ thuật đoàn thể tựu tại dụng giá chủng Trung Quốc cổ điển thức đích hý khúc vũ đạo diễn xuất liễu.

Thực ra lúc thành lập Học viện Múa Bắc Kinh, tại Trung Quốc các tỉnh và các đoàn nghệ thuật đã đồng thời sử dụng loại múa Trung Quốc này trong giảng dạy và diễn xuất rồi. Quách hiệu trưởng của Học viện Nghệ thuật Phi Thiên13 chúng ta vào những năm thập kỷ 1940 1950, đã dùng loại vũ đạo này diễn xuất ở Kịch viện Nghệ thuật Trung Nam14 rồi. Lúc đó Học viện Múa Bắc Kinh còn chưa thành lập! Nói cách khác, quãng những năm thành lập Học Viện Múa Bắc Kinh thì rất nhiều đoàn nghệ thuật ở Trung Quốc đã dùng loại hý khúc vũ đạo cổ điển Trung Quốc để biểu diễn rồi.

大家知道,北京舞蹈學院古典舞教學中,舞蹈的技術名稱、要求,所採用的身法、身韻的名稱也全部是照搬戲曲的,而且是一模一樣的拿過來的。甚麼「衝、靠」,「含、腆」,「擰、傾、圓、曲」,三圓軌跡,平圓、立圓、八字圓,手、眼、身、法、步,甚麼亮相啊,精、氣、神等等等等許許多多東西。所有的舞蹈要領,欲右先左、欲上先下、欲後先前、欲前先後等等都是從戲曲中搬過來的,一模一樣。也就是說,這些東西不是它創編的,是原來中國古典的舞蹈中就有的。自從北京舞蹈學院,把中國的「戲曲舞蹈」名稱改成了「中國古典舞」的名稱以後,中國各個省從地方至軍隊,從業餘到專業(職業)的藝術團體,以及各大專院校中的這種舞蹈都叫成了「中國古典舞」的名稱,除了戲曲學校與戲院之外。

Đại gia tri đạo, Bắc Kinh Vũ đạo Học viện cổ điển vũ giáo học trung, vũ đạo đích kỹ thuật danh xưng, yêu cầu, sở thái dụng đích thân pháp, thân vận đích danh xưng dã toàn bộ thị chiếu ban hý khúc đích, nhi thả thị nhất mô nhất dạng đích nã quá lai đích. Thậm ma “xung, kháo”, “hàm, thiển”, “ninh, khuynh, viên, khúc”, tam viên quỹ tích, bình viên, lập viên, bát tự viên, thủ, nhãn, thân, pháp, bộ, thậm ma lượng tướng a, tinh, khí, thần đẳng đẳng đẳng đẳng hứa hứa đa đa đông tây. Sở hữu đích vũ đạo yếu lĩnh, dục hữu tiên tả, dục thượng tiên hạ, dục hậu tiên tiền, dục tiền tiên hậu đẳng đẳng đô thị tùng hý khúc trung ban quá lai đích, nhất mô nhất dạng. Dã tựu thị thuyết, giá ta đông tây bất thị tha sáng biên đích, thị nguyên lai Trung Quốc cổ điển đích vũ đạo trung tựu hữu đích. Tự tùng Bắc Kinh Vũ đạo Học viện, bả Trung Quốc đích “hý khúc vũ đạo” danh xưng cải thành liễu “Trung Quốc cổ điển vũ” đích danh xưng dĩ hậu, Trung Quốc các cá tỉnh tùng địa phương chí quân đội, tùng nghiệp dư đáo chuyên nghiệp (chức nghiệp) đích nghệ thuật đoàn thể, dĩ cập các đại chuyên viện hiệu trung đích giá chủng vũ đạo đô khiếu thành liễu “Trung Quốc cổ điển vũ” đích danh xưng, trừ liễu hý khúc học hiệu dữ hý viện chi ngoại.

Như mọi người biết, trong giảng dạy múa cổ điển của Học viện Múa Bắc Kinh, thì các tên gọi trong kỹ thuật múa, các yêu cầu, tên gọi của thân pháp và thân vận được chọn dùng cũng toàn bộ đều là chiểu theo hý kịch, hơn nữa cũng là lấy theo đó một cách đồng dạng. Nào là “xung kháo”15, “hàm thiển”16, “ninh khuynh viên khúc”17, tam viên quỹ tích, bình viên, lập viên, bát tự viên18, thủ nhãn thân pháp bộ19, nào là lượng tướng20, tinh khí thần21, v.v. và rất nhiều thứ nữa. Tất cả yếu lĩnh của vũ đạo, [như] dục hữu tiên tả, dục thượng tiên hạ, dục hậu tiên tiền, dục tiền tiên hậu22, v.v. đều là lấy từ hý kịch [truyền thống] sang, cùng một dạng thức. Nghĩa là, những điều ấy không phải do nó sáng tác biên soạn ra, mà vốn đã có trong vũ đạo cổ điển của Trung Quốc rồi. Từ khi Học viện Múa Bắc Kinh đổi tên gọi “hý khúc vũ đạo” Trung Quốc thành tên gọi “múa cổ điển Trung Quốc”, thì Trung Quốc [khắp] các tỉnh từ [đoàn diễn] địa phương cho đến [đoàn diễn] quân đội, từ các đoàn nghệ thuật nghiệp dư cho đến chuyên nghiệp, cho đến cả các trường và học viện chuyên giảng dạy thể loại vũ đạo này thảy đều gọi đó là “múa cổ điển Trung Quốc”, ngoại trừ trường dạy hý kịch và rạp diễn hý kịch.

那麼講起來就說到神韻與飛天大學了,那神韻與飛天大學不是用了中國古典舞嗎?其實神韻與飛天大學,當初是採用了北京舞蹈學院古典舞教學中的那個韻律。北京舞蹈學院舞蹈的身法教學中,規範了一個固定的韻律,而這些元素本身是早就有的。神韻只是採用了它教學中的韻律。懂我說的這個意思吧?(大家點頭)神韻與飛天大學只採用了北京舞蹈學院的韻律。

Na ma giảng khởi lai tựu thuyết đáo Thần Vận dữ Phi Thiên Đại học liễu, na Thần Vận dữ Phi Thiên Đại học bất thị dụng liễu Trung Quốc cổ điển vũ ma? Kỳ thực Thần Vận dữ Phi Thiên Đại học, đương sơ thị thái dụng liễu Bắc Kinh Vũ đạo Học viện cổ điển vũ giáo học trung đích na cá vận luật. Bắc Kinh Vũ đạo Học viện vũ đạo đích thân pháp giáo học trung, quy phạm liễu nhất cá cố định đích vận luật, nhi giá ta nguyên tố bản thân thị tảo tựu hữu đích. Thần Vận chỉ thị thái dụng liễu tha giáo học trung đích vận luật. Đổng ngã thuyết đích giá cá ý tư ba? (đại gia điểm đầu) Thần Vận dữ Phi Thiên Đại học chỉ thái dụng liễu Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích vận luật.

Vậy giảng tới đây thì nói đến Thần Vận và trường Đại học Phi Thiên23, vậy Thần Vận và Đại học Phi Thiên chẳng phải đều dùng múa cổ điển Trung Quốc sao? Kỳ thực thời đầu Thần Vận và Đại học Phi Thiên đã sử dụng vận luật24 được giảng dạy trong múa cổ điển của Học viện Múa Bắc Kinh. Trong giảng dạy về thân pháp của múa trong Học viện Múa Bắc Kinh, thì đã quy phạm ra một số vận luật cố định, mà bản thân những nguyên tố đó vốn đã có từ lâu. Thần Vận chỉ là chọn dùng vận luật có trong giảng dạy của họ. [Mọi người] hiểu ý mà tôi nói chứ? (mọi người gật đầu) Thần Vận và Đại học Phi Thiên chỉ là chọn dùng vận luật của Học viện Múa Bắc Kinh.

因為中國古典舞,目前在中國一個省一個樣。就是北京的幾個大學,也不用北京舞蹈學院的韻律,甚至公開的持否定態度。全國沒有一個藝術團採用北京舞蹈學院的舞蹈訓練或演出,因為都各自認為,自己的是最好的中國古典舞。奇怪的是就連北京舞蹈學院的青年舞團,也把自己的中國古典舞搞的面目皆非,摻進了所謂的中國式的現代舞。這真是一個對北京舞蹈學院的最大諷刺。自己都不尊重自己,怎麼叫別人尊重你?甚至把假的所謂漢唐甚麼東西當作古典舞教學,其實都是狐狸的動作,很妖氣。真為這個中國舞蹈最高學府惋惜。

Nhân vi Trung Quốc cổ điển vũ, mục tiền tại Trung Quốc nhất cá tỉnh nhất cá dạng. Tựu thị Bắc Kinh đích kỷ cá đại học, dã bất dụng Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích vận luật, thậm chí công khai đích trì phủ định thái độ. Toàn quốc một hữu nhất cá nghệ thuật đoàn thái dụng Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích vũ đạo huấn luyện hoặc diễn xuất, nhân vi đô các tự nhận vi, tự kỷ đích thị tối hảo đích Trung Quốc cổ điển vũ. Kỳ quái đích thị tựu liên Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích Thanh Niên Vũ Đoàn, dã bả tự kỷ đích Trung Quốc cổ điển vũ cảo đích diện mục giai phi, sam tiến liễu sở vị đích Trung Quốc thức đích hiện đại vũ. Giá chân thị nhất cá đối Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích tối đại phúng thích. Tự kỷ đô bất tôn trọng tự kỷ, chẩm ma khiếu biệt nhân tôn trọng nhĩ? Thậm chí bả giả đích sở vị Hán Đường thậm ma đông tây đương tác cổ điển vũ giáo học, kỳ thực đô thị hồ ly đích động tác, ngận yêu khí. Chân vi giá cá Trung Quốc vũ đạo tối cao học phủ uyển tích.

Vì múa cổ điển Trung Quốc, hiện nay ở Trung Quốc mỗi tỉnh một khác. Ngay cả một số đại học ở Bắc Kinh, cũng không dùng vận luật của Học viện Múa Bắc Kinh, thậm chí công khai kiên trì thái độ phủ định. Toàn quốc [Trung Quốc] không có một đoàn nghệ thuật nào sử dụng huấn luyện hoặc diễn xuất múa của Học viện Múa Bắc Kinh, vì mỗi cái đều tự cho rằng cái của riêng mình mới là ‘múa cổ điển Trung Quốc’ tốt nhất. Kỳ lạ là ngay cả Đoàn Múa Thanh Niên25 của Học viện Múa Bắc Kinh, cũng cải biến ‘múa cổ điển Trung Quốc’ của chính nó thành biến dạng hết cả26, lẫn vào cả cái gọi là kiểu múa hiện đại của Trung Quốc. Quả là chê cười thẳng vào mặt của Học viện Múa Bắc Kinh. Tự mình không tôn trọng tự mình, thì làm sao bảo người khác tôn trọng các vị đây? Thậm chí đưa những thứ giả27 cái gọi là [múa] Hán-Đường28 vào trong giảng dạy múa cổ điển, mà thực ra đó là động tác của cáo, đậm mùi yêu quái29. Thật sự đáng thương cho trường đào tạo cao nhất của vũ đạo Trung Quốc.

飛天大學在成立初期,在教學中要學它的韻律,就必須拿一些舞蹈組合來學。其實也可以用中國民族學院的舞蹈韻律,也可以用地方上的,任何一個省的舞蹈韻律,也可以直接採用戲曲中的舞蹈韻律。因飛天藝術學院當時畢業於北京舞蹈學院的教師是多數,也就自然的採用了老師們的韻律。不過這種韻律本身是對的,是符合神韻要求的,所以教學中就採用了北京舞蹈學院的韻律。

Phi Thiên Đại học tại thành lập sơ kỳ, tại giáo học trung yếu học tha đích vận luật, tựu tất tu nã nhất ta vũ đạo tổ hợp lai học. Kỳ thực dã khả dĩ dụng Trung Quốc Dân tộc Học viện đích vũ đạo vận luật, dã khả dĩ dụng địa phương thượng đích, nhậm hà nhất cá tỉnh đích vũ đạo vận luật, dã khả dĩ trực tiếp thái dụng hý khúc trung đích vũ đạo vận luật. Nhân Phi Thiên Nghệ thuật Học viện đương thời tất nghiệp ư Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích giáo sư thị đa số, dã tựu tự nhiên đích thái dụng liễu lão sư môn đích vận luật. Bất quá giá chủng vận luật bản thân thị đối đích, thị phù hợp Thần Vận yêu cầu đích, sở dĩ giáo học trung tựu thái dụng liễu Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích vận luật.

Đại học Phi Thiên thời mới thành lập, trong giảng dạy đã là học theo vận luật của [Học viện Múa Bắc Kinh], thì ắt phải học theo một số tổ hợp múa [của nó]. Kỳ thực cũng có thể dùng vận luật múa của Học viện Dân tộc Trung Quốc30, cũng có thể dùng vận luật múa của địa phương, hoặc của tỉnh nào cũng được, và cũng có thể trực tiếp dùng vận luật múa trong hý kịch cũng được. Vì bấy giờ Học viện Nghệ thuật Phi Thiên có đa số thầy giảng dạy là tốt nghiệp từ Học viện Múa Bắc Kinh, nên tự nhiên chọn dùng vận luật theo sư môn của họ. Chẳng qua là bản thân những loại vận luật đó [cũng] là đúng, cũng phù hợp theo yêu cầu của Thần Vận; cho nên trong giảng dạy đã chọn dùng vận luật của Học viện Múa Bắc Kinh.

說起這個韻律,從修煉角度看,中國文化是神傳的,也是神照看的。所以當年北京舞蹈學院搞這個古典舞教學的時候,高層生命早就知道,將來神韻要用的。那麼這個舞蹈的背後,一定是有神幫助的。神韻要用這種舞蹈救人,可不是小事。人類文化一茬一茬的是重複的。它和史前最早期神為人類奠定的文化是不是符合的?所以神韻用之前,就必須得把用的東西搞出來,為神韻救度眾生而用。從這一點上看,早期北京舞蹈學院搞中國古典舞教學的奠基人,確是做了一件大好事了。

Thuyết khởi giá cá vận luật, tùng tu luyện giác độ khán, Trung Quốc văn hóa thị Thần truyền đích, dã thị Thần chiếu khán đích. Sở dĩ đương niên Bắc Kinh Vũ đạo Học viện cảo giá cá cổ điển vũ giáo học đích thời hậu, cao tầng sinh mệnh tảo tựu tri đạo, tương lai Thần Vận yếu dụng đích. Na ma giá cá vũ đạo đích bối hậu, nhất định thị hữu Thần bang trợ đích. Thần Vận yếu dụng giá chủng vũ đạo cứu nhân, khả bất thị tiểu sự. Nhân loại văn hóa nhất tra nhất tra đích thị trùng phục đích. Tha hòa sử tiền tối tảo kỳ Thần vi nhân loại điện định đích văn hóa thị bất thị phù hợp đích? Sở dĩ Thần Vận dụng chi tiền, tựu tất tu đắc bả dụng đích đông tây cảo xuất lai, vi Thần Vận cứu độ chúng sinh nhi dụng. Tùng giá nhất điểm thượng khán, tảo kỳ Bắc Kinh Vũ đạo Học viện cảo Trung Quốc cổ điển vũ giáo học đích điện cơ nhân, xác thị tố liễu nhất kiện đại hảo sự liễu.

Nói đến vận luật này, từ góc độ tu luyện mà xét, văn hóa Trung Quốc là [do] Thần truyền, cũng [do] Thần chăm nom. Cho nên những năm đó khi Học viện Múa Bắc Kinh làm ra [bộ] dạy học múa cổ điển này, thì sinh mệnh cao tầng đã biết từ lâu, [rằng] tương lai Thần Vận sẽ dùng [nó]. Vậy nên đằng sau vũ đạo ấy, nhất định là có Thần giúp đỡ. Thần Vận cần dùng loại vũ đạo ấy để cứu người, [thì] không phải chuyện nhỏ đâu. Văn hóa nhân loại là lặp lại [như] từng mùa từng vụ. Nó phù hợp hay không với văn hóa mà Thần từ thời đầu tiền sử đã định ra cho nhân loại? Cho nên trước khi Thần Vận dùng [điều gì], thì ắt phải đưa thứ đó làm ra, để Thần Vận dùng khi cứu độ chúng sinh. Từ điểm này mà xét, thì những ai đặt nền móng cho dạy học múa cổ điển Trung Quốc ở Học viện Múa Bắc Kinh, [thì được] xác định là đã làm một việc cực kỳ tốt đẹp.

神韻與飛天大學發展到今天,大家看看,飛天大學與神韻藝術團,和北京舞蹈學院的身法要求上,已經基本上不一樣了。神韻與飛天大學在古典舞教學的追求上,與北京舞蹈學院完全不是一種理念。前者要走傳統的路,找回這種舞蹈的最高境界、神傳文化的精髓。而後者是隨著社會的下滑中,趕時髦趕潮流中變異著傳統古典的東西。目前還把中國式的現代舞、當代舞、假漢唐,所謂漢唐舞其實真的是被狐狸利用搞出來的動作,加進了古典舞系教學與表演。這話他們一定不愛聽,因為觸動了他們的利益、情感。可是學了就會被狐狸附體,不能說看到害人的東西而不管。這種東西大搖大擺的進了人類的大學,雖然可悲,也是時世造化。

Thần Vận dữ Phi Thiên Đại học phát triển đáo kim thiên, đại gia khán khán, Phi Thiên Đại học dữ Thần Vận Nghệ thuật Đoàn, hòa Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích thân pháp yêu cầu thượng, dĩ kinh cơ bản thượng bất nhất dạng liễu. Thần Vận dữ Phi Thiên Đại học tại cổ điển vũ giáo học đích truy cầu thượng, dữ Bắc Kinh Vũ đạo Học viện hoàn toàn bất thị nhất chủng lý niệm. Tiền giả yếu tẩu truyền thống đích lộ, trảo hồi giá chủng vũ đạo đích tối cao cảnh giới, Thần truyền văn hóa đích tinh tủy. Nhi hậu giả thị tùy trước xã hội đích hạ hoạt trung, cản thời mạo cản trào lưu trung biến dị trước truyền thống cổ điển đích đông tây. Mục tiền hài bả Trung Quốc thức đích hiện đại vũ, đương đại vũ, giả Hán Đường, sở vị Hán Đường vũ kỳ thực chân đích thị bị hồ ly lợi dụng cảo xuất lai đích động tác, gia tiến liễu cổ điển vũ hệ giáo học dữ biểu diễn. Giá thoại tha môn nhất định bất ái thính, nhân vi xúc động liễu tha môn đích lợi ích, tình cảm. Khả thị học liễu tựu hội bị hồ ly phụ thể, bất năng thuyết khán đáo hại nhân đích đông tây nhi bất quản. Giá chủng đông tây đại dao đại bãi đích tiến liễu nhân loại đích đại học, tuy nhiên khả bi, dã thị thời thế tạo hóa.

Thần Vận và Đại học Phi Thiên phát triển đến hôm nay, mọi người thấy đó, Đại học Phi Thiên và Đoàn Nghệ thuật Thần Vận31, so với yêu cầu thân pháp của Học viện Múa Bắc Kinh, về cơ bản đã khác rồi. Thần Vận và Đại học Phi Thiên về dạy học múa cổ điển là có truy cầu [theo đuổi], đã [theo] lý niệm [tôn chỉ] hoàn toàn khác hẳn so với Học viện Múa Bắc Kinh. Cái trước là theo con đường truyền thống, tìm về cảnh giới vũ đạo tối cao, cốt tủy văn hóa Thần truyền. Mà cái sau là khi thuận theo xã hội xuống dốc, chạy theo thời trang chạy theo trào lưu mà làm biến dị những gì cổ điển truyền thống. Bây giờ còn đưa những thứ như kiểu múa hiện đại Trung Quốc, múa đương đại, giả Hán-Đường —[mà] cái gọi là múa Hán-Đường ấy thật ra đích thực là các động tác do [yêu tinh] cáo lợi dụng làm ra— cho vào giảng dạy và biểu diễn trong hệ [thống] múa cổ điển. Những lời này thì họ nhất định không muốn nghe đâu, vì động chạm đến lợi ích và tình cảm của họ. Nhưng [ai] học rồi thì sẽ bị cáo phụ thể, [nên] không thể nào thấy điều hại người mà vẫn mặc kệ. Những thứ đó uốn éo lắc lư mà tiến vào đại học của nhân loại; tuy đáng buồn, nhưng cũng là tạo hóa của thời nay.

北京舞蹈學院也好、飛天大學與神韻也好,目前看,中國古典舞的基本元素在舞蹈中完全一樣。只是身法要求不同,走向不同,韻律也在身法的放長中改變著。當初飛天大學與神韻只採用了它的韻律,但是神韻今天的這個韻律,和北京舞蹈學院的已不相同了,實際上,已經漸漸的拉開距離很遠了。

Bắc Kinh Vũ đạo Học viện dã hảo, Phi Thiên Đại học dữ Thần Vận dã hảo, mục tiền khán, Trung Quốc cổ điển vũ đích cơ bản nguyên tố tại vũ đạo trung hoàn toàn nhất dạng. Chỉ thị thân pháp yêu cầu bất đồng, tẩu hướng bất đồng, vận luật dã tại thân pháp đích phóng trường trung cải biến trước. Đương sơ Phi Thiên Đại học dữ Thần Vận chỉ thái dụng liễu tha đích vận luật, đãn thị Thần Vận kim thiên đích giá cá vận luật, hòa Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích dĩ bất tương đồng liễu, thực tế thượng, dĩ kinh tiệm tiệm đích lạp khai cự ly ngận viễn liễu.

Học viện Múa Bắc Kinh cũng vậy, Đại học Phi Thiên và Thần Vận cũng vậy, hiện nay mà xét, thì các nguyên tố cơ bản trong múa cổ điển Trung Quốc là hoàn toàn giống nhau trong vũ đạo rồi. Chỉ là yêu cầu về thân pháp là khác nhau, hướng đi là khác nhau, [còn] vận luật cũng cải biến theo sự kéo dài mở rộng của thân pháp. Thời đầu thì Đại học Phi Thiên và Thần Vận chỉ là dùng vận luật của họ, nhưng mà vận luật hôm nay của Thần Vận, là đã khác với Học viện Múa Bắc Kinh [hôm nay] rồi, trên thực tế, đã đang dần dần kéo thành rất xa nhau rồi.

大家知道,神韻已經走到舞蹈的身法的最高要求中了。這種身法技術不止是中國古典舞自身在求索。各種舞蹈與肢體藝術都在探索。是從古到今人們一直都在尋找,有人講,沒人會的舞蹈技術。這已經走到所有舞蹈的最高峰上去了,叫「身帶手」、「胯帶腿」。已經放長到了目前為止,任何一個舞種都做不到的技術訓練,連芭蕾舞、藝術體操,也都在思考,在尋找著這些東西。只聽說,誰也不會教,誰也摸不到它,目前是這樣,誰也不知道這個東西怎麼運用的。但是大家都知道「身帶手」、「胯帶腿」。這也是師父傳出來的。現在神韻與飛天大學、飛天藝術學院師生都在學,都在做,做的最好的就是零七班和一七班。教學中對學生的訓練,已經使神韻的中國古典舞,不是北京舞蹈學院的範了。舞蹈範基本上是神韻自己的,自己的韻律了。那實際上,這和北京舞蹈學院的,已經不是一回事了。你看它同樣的組合,前幾天看到北京舞蹈學院的組合錄像,你們把那個組合用神韻的身法做出來,那完全是兩回事了。也就是說呢,神韻當初只採用了它的韻律,漸漸的走了自己的路。目前韻律由於肢體動作的放長,而獨樹一幟了。大家一定要清楚這個問題。

Đại gia tri đạo, Thần Vận dĩ kinh tẩu đáo vũ đạo đích thân pháp đích tối cao yêu cầu trung liễu. Giá chủng thân pháp kỹ thuật bất chỉ thị Trung Quốc cổ điển vũ tự thân tại cầu tác. Các chủng vũ đạo dữ chi thể nghệ thuật đô tại thám tác. Thị tùng cổ đáo kim nhân môn nhất trực đô tại tầm trảo, hữu nhân giảng, một nhân hội đích vũ đạo kỹ thuật. Giá dĩ kinh tẩu đáo sở hữu vũ đạo đích tối cao phong thượng khứ liễu, khiếu “thân đới thủ”, “khố đới thối”. Dĩ kinh phóng trường đáo liễu mục tiền vi chỉ, nhậm hà nhất cá vũ chủng đô tố bất đáo đích kỹ thuật huấn luyện, liên ba lôi vũ, nghệ thuật thể thao, dã đô tại tư khảo, tại tầm trảo trước giá ta đông tây. Chỉ thính thuyết, thùy dã bất hội giáo, thùy dã mô bất đáo tha, mục tiền thị giá dạng, thùy dã bất tri đạo giá cá đông tây chẩm ma vận dụng đích. Đãn thị đại gia đô tri đạo “thân đới thủ”, “khố đới thối”. Giá dã thị Sư phụ truyền xuất lai đích. Hiện tại Thần Vận dữ Phi Thiên Đại học, Phi Thiên Nghệ thuật Học viện sư sinh đô tại học, đô tại tố, tố đích tối hảo đích tựu thị linh thất ban hòa nhất thất ban. Giáo học trung đối học sinh đích huấn luyện, dĩ kinh sử Thần Vận đích Trung Quốc cổ điển vũ, bất thị Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích phạm liễu. Vũ đạo phạm cơ bản thượng thị Thần Vận tự kỷ đích, tự kỷ đích vận luật liễu. Na thực tế thượng, giá hòa Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích, dĩ kinh bất thị nhất hồi sự liễu. Nhĩ khán tha đồng dạng đích tổ hợp, tiền kỷ thiên khán đáo Bắc Kinh Vũ đạo Học viện đích tổ hợp lục tượng, nhĩ môn bả na cá tổ hợp dụng Thần Vận đích thân pháp tố xuất lai, na hoàn toàn thị lưỡng hồi sự liễu. Dã tựu thị thuyết ni, Thần Vận đương sơ chỉ thái dụng liễu tha đích vận luật, tiệm tiệm đích tẩu liễu tự kỷ đích lộ. Mục tiền vận luật do ư chi thể động tác đích phóng trường, nhi độc thụ nhất xí liễu. Đại gia nhất định yếu thanh sở giá cá vấn đề.

Mọi người biết đó, Thần Vận đã đạt tới yêu cầu cao nhất về thân pháp của vũ đạo. Loại kỹ thuật thân pháp này không chỉ là bản thân múa cổ điển Trung Quốc đang tìm kiếm theo đuổi. Mà các loại vũ đạo và nghệ thuật về tứ chi và [thân] thể cũng đều đang truy cầu tìm hiểu. Từ xưa đến nay người ta vẫn đang truy tìm; có người nói đến, nhưng chưa có ai biết kỹ thuật múa này. [Thần Vận] đã đến đỉnh cao nhất trong tất cả các vũ đạo múa [về phương diện này] rồi, [những kỹ thuật] gọi là “thân đới thủ”32, “khố đới thối”33. Những cái này kéo dài mở rộng cho đến nay, [đã thành] huấn luyện kỹ thuật mà bất kỳ loại múa nào cũng chưa làm được; ngay cả múa ba-lê, thể thao nghệ thuật, cũng đang nghiên cứu, đang truy tìm những cái này. [Họ] chỉ nghe nói, nhưng không ai biết giảng dạy, không ai chạm tới nó; hiện nay là như thế đó, không ai biết những cái đó vận dụng thế nào. Nhưng mọi người đều biết [cái tên] “thân đới thủ”, “khố đới thối”. Đây là Sư phụ truyền ra. Bây giờ thầy trò của Thần Vận và Đại học Phi Thiên, [của] Học viện Nghệ thuật Phi Thiên đều đang học và làm; làm tốt nhất là lớp số 07 và lớp số 17. Huấn luyện học sinh trong giảng dạy này, đã là dùng múa cổ điển Trung Quốc của Thần Vận, chứ không còn là mẫu hình của Học viện Múa Bắc Kinh. Khuôn mẫu của múa về cơ bản đã là của bản thân Thần Vận rồi, vận luật của tự mình rồi. Mà trên thực tế, so với Học viện Múa Bắc Kinh, đã khác rồi. Chư vị coi cùng một tổ hợp [múa] như nhau, [ví như] mấy hôm trước xem video về tổ hợp [múa] của Học viện Múa Bắc Kinh, [nếu] chư vị dùng thân pháp của Thần Vận mà [biểu diễn] tổ hợp đó ra, thì sẽ hoàn toàn khác. Nghĩa là, ban đầu Thần Vận chỉ là chọn dùng vận luật của họ, [và sau] dần dần đi thành con đường riêng mình. Hiện nay vận luật thuận theo sự kéo dài mở rộng của động tác thân thể, mà đã dựng thành ngọn cờ riêng34. Mọi người nhất định phải rõ ràng vấn đề này.

實際中國古典舞的本身啊,它真的是「古典」的幾千年的文化結晶。連北京舞蹈學院自己也把這叫古典舞,它都沒辦法脫離那個「古典」兩個字。它為甚麼叫古典舞啊?現代的新舞種怎麼叫古典舞啊?這不矛盾嗎?因為它開創了現代這樣一個教學方式。而古典的東西是原有的,元素是原有的。是這個概念吧?(大家點頭)

Thực tế Trung Quốc cổ điển vũ đích bản thân a, tha chân đích thị “cổ điển” đích kỷ thiên niên đích văn hóa kết tinh. Liên Bắc Kinh Vũ đạo Học viện tự kỷ dã bả giá khiếu cổ điển vũ, tha đô một biện pháp thoát ly na cá “cổ điển” lưỡng cá tự. Tha vi thậm ma khiếu cổ điển vũ a? Hiện đại đích tân vũ chủng chẩm ma khiếu cổ điển vũ a? Giá bất mâu thuẫn ma? Nhân vi tha khai sáng liễu hiện đại giá dạng nhất cá giáo học phương thức. Nhi cổ điển đích đông tây thị nguyên hữu đích, nguyên tố thị nguyên hữu đích. Thị giá cá khái niệm ba? (đại gia điểm đầu)

Thực tế bản thân múa cổ điển Trung Quốc, nó thật sự là “cổ điển” là kết tinh văn hóa mấy nghìn năm. Ngay cả Học viện Múa Bắc Kinh cũng gọi đó là ‘múa cổ điển’, nó không cách nào thoát khỏi hai chữ “cổ điển” này. Tại sao gọi là ‘múa cổ điển’? Chủng loại múa mới hiện đại tại sao được gọi là múa cổ điển? Đó không mâu thuẫn sao? Vì nó sáng lập ra phương thức dạy học hiện đại đó [thôi]. Chứ những gì cổ điển vẫn là cái vốn có, các nguyên tố cũng là cái vốn có. Là khái niệm [ý tứ] này đúng không? (mọi người gật đầu)

我過去跟大家講,我說呢,神傳文化嘛,中國就是一個特殊的地方,是神全盤在照料中展現出的文化。全世界所有的人,不管是甚麼人種,都在中國當了一朝人,都在中國轉生了兩百年,又到其它地方轉生,這五千年就是這麼過來的。所以這個文化呢,說白了,是全世界人都經歷過的。所以全世界無論甚麼民族的人,一看到神韻所表現的傳統節目,特別是他們一看到中國古典舞演出中的文化展現,就覺的似曾相識。表現出來的人類從古就有的普世的價值觀,傳統文化的思想、生活方式,他們全都理解。就是因為人們記憶中,有過這種文化。因此神韻在救度眾生的時候,他們能夠理解,能夠被救度。所以你用任何一個民族的東西,都不會有這麼大的影響,理解上都會有困難。

Ngã quá khứ cân đại gia giảng, ngã thuyết ni, Thần truyền văn hóa ma, Trung Quốc tựu thị nhất cá đặc thù đích địa phương, thị Thần toàn bàn tại chiếu liệu trung triển hiện xuất đích văn hóa. Toàn thế giới sở hữu đích nhân, bất quản thị thậm ma nhân chủng, đô tại Trung Quốc đương liễu nhất triều nhân, đô tại Trung Quốc chuyển sinh liễu lưỡng bách niên, hựu đáo kỳ tha địa phương chuyển sinh, giá ngũ thiên niên tựu thị giá ma quá lai đích. Sở dĩ giá cá văn hóa ni, thuyết bạch liễu, thị toàn thế giới nhân đô kinh lịch quá đích. Sở dĩ toàn thế giới vô luận thậm ma dân tộc đích nhân, nhất khán đáo Thần Vận sở biểu hiện đích truyền thống tiết mục, đặc biệt thị tha môn nhất khán đáo Trung Quốc cổ điển vũ diễn xuất trung đích văn hóa triển hiện, tựu giác đích tự tằng tương thức. Biểu hiện xuất lai đích nhân loại tùng cổ tựu hữu đích phổ thế đích giá trị quan, truyền thống văn hóa đích tư tưởng, sinh hoạt phương thức, tha môn toàn đô lý giải. Tựu thị nhân vi nhân môn ký ức trung, hữu quá giá chủng văn hóa. Nhân thử Thần Vận tại cứu độ chúng sinh đích thời hậu, tha môn năng cú lý giải, năng cú bị cứu độ. Sở dĩ nhĩ dụng nhậm hà nhất cá dân tộc đích đông tây, đô bất hội hữu giá ma đại đích ảnh hưởng, lý giải thượng đô hội hữu khốn nan.

Trước đây tôi giảng cho mọi người, tôi nói rằng, văn hóa Thần truyền ấy, Trung Quốc chính là một nơi đặc thù, là [nơi] Thần khi chăm sóc một cách toàn bộ mà triển hiện ra văn hóa. Tất cả con người toàn thế giới, dù là nhân chủng nào, đều từng làm người của một triều đại [nào đó] ở Trung Quốc, đều từng chuyển sinh ở Trung Quốc mấy35 trăm năm, sau mới chuyển sinh sang nơi khác; 5000 năm nay đã diễn ra như thế. Do đó văn hóa này, nói trắng ra, đều được con người toàn thế giới nếm trải rồi. Cho nên toàn thế giới dù là người của dân tộc nào, hễ xem tiết mục biểu hiện truyền thống của Thần Vận, đặc biệt là khi họ xem triển hiện của văn hóa trong biểu diễn múa cổ điển Trung Quốc, thì cảm thấy như từng biết. Giá trị quan phổ quát của nhân loại từ xưa đến nay được biểu hiện ra, tư tưởng văn hóa và phương thức sinh hoạt truyền thống, [thì] họ đều hiểu. Chính vì trong ký ức của người ta, đã có chủng loại văn hóa đó rồi. Vì thế mà khi Thần Vận cứu độ chúng sinh, thì họ đều có thể hiểu được, đều có thể được cứu độ. Do đó chư vị mà dùng những thứ của bất kỳ dân tộc nào [khác], thì đều không có được ảnh hưởng lớn đến thế, ngay cả phương diện lý giải thôi đã gặp khó khăn rồi.

從另一方面上講啊,中國古典舞早期的時候呢,史前神在傳給人類文化的時候,就知道在中途流傳中人會把這個古典舞給傳走樣。大家知道人講發展,要標新立異,發展中要跟別人不一樣,或者想要做的更好。其實呢,這些思想都是在改變著傳統。你再改變,都沒有原始的、神傳的那個好。你覺的一時的,覺的挺新奇、挺好、挺有意思,可是內涵沒有東西,不能被神維護延續。那也就是說呢,神傳古典舞的當初,就考慮到這些問題了,就沒有直接完整的傳古典舞。在宮廷中傳一部份,在這個民間傳一部份,在這個戲曲中傳了一部份,而這個真正的身法呢,保留在武術中。

Tùng lánh nhất phương diện thượng giảng a, Trung Quốc cổ điển vũ tảo kỳ đích thời hậu ni, sử tiền Thần tại truyền cấp nhân loại văn hóa đích thời hậu, tựu tri đạo tại trung đồ lưu truyền trung nhân hội bả giá cá cổ điển vũ cấp truyền tẩu dạng. Đại gia tri đạo nhân giảng phát triển, yếu tiêu tân lập dị, phát triển trung yếu cân biệt nhân bất nhất dạng, hoặc giả tưởng yếu tố đích cánh hảo. Kỳ thực ni, giá ta tư tưởng đô thị tại cải biến trước truyền thống. Nhĩ tái cải biến, đô một hữu nguyên thủy đích, Thần truyền đích na cá hảo. Nhĩ giác đích nhất thời đích, giác đích đĩnh tân kỳ, đĩnh hảo, đĩnh hữu ý tư, khả thị nội hàm một hữu đông tây, bất năng bị Thần duy hộ diên tục. Na dã tựu thị thuyết ni, Thần truyền cổ điển vũ đích đương sơ, tựu khảo lự đáo giá ta vấn đề liễu, tựu một hữu trực tiếp hoàn chỉnh đích truyền cổ điển vũ. Tại cung đình trung truyền nhất bộ phận, tại giá cá dân gian truyền nhất bộ phận, tại giá cá hý khúc trung truyền liễu nhất bộ phận, nhi giá cá chân chính đích thân pháp ni, bảo lưu tại võ thuật trung.

Giảng từ một phương diện khác nhé; múa cổ điển Trung Quốc từ thời đầu [xa xưa], khi Thần truyền văn hóa cho nhân loại từ tiền sử, thì đã biết rằng con người khi lưu truyền giữa chừng sẽ khiến múa cổ điển truyền lệch đi. Mọi người biết rằng người ta giảng ‘phát triển’, thích cái mới lạ khác thường, khi phát triển muốn khác với người khác, hoặc muốn làm cho tốt hơn. Kỳ thực, những tư tưởng đó đều đang làm thay đổi truyền thống. Các vị dù cải biến thế nào, thì đều không còn tốt như cái ban đầu, cái mà Thần truyền cho. [Những gì] các vị cảm thấy thời thượng, cảm thấy tân kỳ lắm, tốt đẹp lắm, thú vị lắm, nhưng mà trong nội hàm không có gì, không thể được Thần duy hộ kéo dài. Nói cách khác, thời đầu khi Thần truyền ra múa cổ điển, đã cân nhắc vấn đề này rồi, nên đã không trực tiếp truyền ra múa cổ điển hoàn chỉnh. Một phần truyền ra ở [múa] cung đình, một phần truyền ra ở [múa] dân gian, một phần truyền ra ở hý kịch, còn phần thân pháp chân chính, là được bảo lưu trong võ thuật.

大家知道這個武術在歷史中可是很嚴肅的。過去學武術是打打殺殺的,在戰場上要用的。你要亂用就會被殺死,所以不敢亂用,就能夠有效的保存著那個身法的不變。是啊,幾千年來武術的套路,那個身法就一直在武術中流傳著。到了近代呢,這個中共邪靈就是為迫害中國人,破壞中國傳統而來的。武術是傳統文化,它看到了也要破壞。所以就叫人搞出個新武術來,而把中國的傳統武術全部丟了。也許深山裏面那些個修煉人,他們還有,當然根本的東西都在他們那。但是就是社會上傳的東西,已經被中共邪黨給破壞了,完全用新武術替代了。那麼就是說,過去幾千年中,傳統武術它有效的保存了這個身法。

Đại gia tri đạo giá cá võ thuật tại lịch sử trung khả thị ngận nghiêm túc đích. Quá khứ học võ thuật thị đả đả sát sát đích, tại chiến trường thượng yếu dụng đích. Nhĩ yếu loạn dụng tựu hội bị sát tử, sở dĩ bất cảm loạn dụng, tựu năng cú hữu hiệu đích bảo tồn trước na cá thân pháp đích bất biến. Thị a, kỷ thiên niên lai võ thuật đích sáo lộ, na cá thân pháp tựu nhất trực tại võ thuật trung lưu truyền trước. Đáo liễu cận đại ni, giá cá Trung Cộng tà linh tựu thị vi bách hại Trung Quốc nhân, phá hoại Trung Quốc truyền thống nhi lai đích. Võ thuật thị truyền thống văn hóa, tha khán đáo liễu dã yếu phá hoại. Sở dĩ tựu khiếu nhân cảo xuất cá tân võ thuật lai, nhi bả Trung Quốc đích truyền thống võ thuật toàn bộ đâu liễu. Dã hứa thâm sơn lý diện na ta cá tu luyện nhân, tha môn hài hữu, đương nhiên căn bản đích đông tây đô tại tha môn na. Đãn thị tựu thị xã hội thượng truyền đích đông tây, dĩ kinh bị Trung Cộng tà đảng cấp phá hoại liễu, hoàn toàn dụng tân võ thuật thế đại liễu. Na ma tựu thị thuyết, quá khứ kỷ thiên niên trung, truyền thống võ thuật tha hữu hiệu đích bảo tồn liễu giá cá thân pháp.

Mọi người đều biết rằng trong lịch sử võ thuật là rất nghiêm túc. Thời xưa học võ thuật là đánh đánh giết giết, [ra] chiến trường thì cần dùng đến. Các vị dùng loạn [không đúng cách] thì sẽ bị giết chết, do đó không dám dùng loạn; nên có thể bảo tồn một cách hữu hiệu những thân pháp đó bất biến. Đúng thế đó, bộ kỹ thuật võ thuật hàng mấy nghìn năm nay, thân pháp ấy vẫn luôn được lưu truyền trong võ thuật. Tới thời cận đại, tà linh Trung Cộng vì để bức hại người Trung Quốc, vì để phá hoại truyền thống Trung Quốc mà đến [thế gian]. [Đã] võ thuật là văn hóa truyền thống, [thì] nó thấy liền cũng muốn phá hoại. Do đó mới khiến người ta làm ra võ thuật mới, làm cho toàn bộ võ thuật truyền thống bị mất đi. Có lẽ những người tu luyện nơi núi sâu, họ vẫn còn có; tất nhiên những điều căn bản đều đang ở nơi họ. Chứ những gì truyền nơi xã hội, đã bị tà đảng Trung Cộng phá hoại rồi, hoàn toàn dùng võ thuật mới thay thế rồi. Nghĩa là, trải qua mấy nghìn năm này, võ thuật truyền thống nó đã bảo tồn một cách hữu hiệu thân pháp ấy.

在中華大文化圈裏面,藝術是相符相容的,它是能夠互相借鑑的。比如很多的藝術形式都借鑑了毯子功,很多的藝術形式都借鑑了武術的身法。是吧?戲曲中流傳的身韻的部份,它也是極其關鍵的。因為你要表現內涵的東西,就會顯出其價值來。像芭蕾那樣直白的,是不要求表現內涵的。然而中國古典舞就必須得有身韻的那一部份,能表現你內心的情感,能表現你要展現的東西。就像神韻舞劇刻畫人物,它能夠起這樣的作用。有了這個東西,它能夠刻畫人物;有了這個東西,它能刻畫劇情;有了這個東西,神韻才能夠有小舞劇用來救人。從這個角度,就會看出神傳文化的這種價值與意義。

Tại Trung Hoa đại văn hóa khuyên lý diện, nghệ thuật thị tương phù tương dung đích, tha thị năng cú hỗ tương tá giám đích. Tỷ như ngận đa đích nghệ thuật hình thức đô tá giám liễu thảm tử công, ngận đa đích nghệ thuật hình thức đô tá giám liễu võ thuật đích thân pháp. Thị ba? Hý khúc trung lưu truyền đích thân vận đích bộ phận, tha dã thị cực kỳ quan kiện đích. Nhân vi nhĩ yếu biểu hiện nội hàm đích đông tây, tựu hội hiển xuất kỳ giá trị lai. Tượng ba lôi na dạng trực bạch đích, thị bất yêu cầu biểu hiện nội hàm đích. Nhiên nhi Trung Quốc cổ điển vũ tựu tất tu đắc hữu thân vận đích na nhất bộ phận, năng biểu hiện nhĩ nội tâm đích tình cảm, năng biểu hiện nhĩ yếu triển hiện đích đông tây. Tựu tượng Thần Vận vũ kịch khắc họa nhân vật, tha năng cú khởi giá dạng đích tác dụng. Hữu liễu giá cá đông tây, tha năng cú khắc họa nhân vật; hữu liễu giá cá đông tây, tha năng khắc họa kịch tình; hữu liễu giá cá đông tây, Thần Vận tài năng cú hữu tiểu vũ kịch dụng lai cứu nhân. Tùng giá cá giác độ, tựu hội khán xuất Thần truyền văn hóa đích giá chủng giá trị dữ ý nghĩa.

Trong vòng tròn lớn văn hóa Trung Hoa, thì [các loại] nghệ thuật là tương phù tương dung36, chúng có thể tham khảo37 lẫn nhau. Ví như rất nhiều hình thức nghệ thuật cũng tham khảo [kỹ thuật] tập luyện nhào lộn, rất nhiều hình thức nghệ thuật cũng tham khảo thân pháp của võ thuật. Phải vậy không? Phần thân vận được lưu truyền trong hý kịch ấy, nó cũng rất quan trọng. Vì chư vị muốn biểu hiện ra gì đó [có tính] nội hàm, thì sẽ hiện ra giá trị của nó. [Nếu] thẳng trắng ra như múa ba-lê, thì không cần yêu cầu biểu hiện nội hàm. Nhưng múa cổ điển Trung Quốc là nhất định phải có phần thân vận ấy, có thể biểu hiện tình cảm nội tâm của chư vị, có thể biểu hiện những gì mà chư vị muốn triển hiện. Ví như kịch múa38 của Thần Vận cần khắc họa nhân vật, [thì] nó có thể khởi tác dụng như thế. Có cái đó, thì họ có thể khắc họa nhân vật; có cái đó, thì họ có thể khắc họa tình tiết kịch tính; có cái đó, thì Thần Vận mới có thể dùng [hình thức] múa kịch ngắn để cứu người. Từ góc độ này, có thể nhìn ra chủng loại giá trị và ý nghĩa ấy của văn hóa Thần truyền.

神傳文化有個特點,要考慮人類的陰陽平衡,一樣東西要正、負兩用。那麼武術不能單一的為武術而武術,那就要「一武(舞)兩用」,音同字不同,甚至一武多用。神做事情不會單一的,就為了一件事情去做。每當世上有一樣東西出現的時候呢,它連帶著各個空間的關係。要考慮這在各個空間起甚麼作用,在高低層空間起甚麼作用,在縱向空間,橫向空間都起甚麼作用。出現的東西,都必須在各空間是正面的、能協調好關係的,你才能立於世上。否則,你那個東西立不起來,不會被承認,也不會被流傳的,得神承認的。所以神傳的東西,不是只傳這一樣東西不管其餘,他是要理順一個巨大的生命圈裏面的關係。所以這個東西簡單嗎?它不是簡單的。

Thần truyền văn hóa hữu cá đặc điểm, yếu khảo lự nhân loại đích âm dương bình hành, nhất dạng đông tây yếu chính, phụ lưỡng dụng. Na ma võ thuật bất năng đơn nhất đích vi võ thuật nhi võ thuật, na tựu yếu “nhất võ (vũ) lưỡng dụng”, âm đồng tự bất đồng, thậm chí nhất võ đa dụng. Thần tố sự tình bất hội đơn nhất đích, tựu vi liễu nhất kiện sự tình khứ tố. Mỗi đương thế thượng hữu nhất dạng đông tây xuất hiện đích thời hậu ni, tha liên đới trước các cá không gian đích quan hệ. Yếu khảo lự giá tại các cá không gian khởi thậm ma tác dụng, tại cao đê tầng không gian khởi thậm ma tác dụng, tại tung hướng không gian, hoành hướng không gian đô khởi thậm ma tác dụng. Xuất hiện đích đông tây, đô tất tu tại các không gian thị chính diện đích, năng hiệp điệu hảo quan hệ đích, nhĩ tài năng lập ư thế thượng. Phủ tắc, nhĩ na cá đông tây lập bất khởi lai, bất hội bị thừa nhận, dã bất hội bị lưu truyền đích, đắc Thần thừa nhận đích. Sở dĩ Thần truyền đích đông tây, bất thị chỉ truyền giá nhất dạng đông tây bất quản kỳ dư, tha thị yếu lý thuận nhất cá cự đại đích sinh mệnh khuyên lý diện đích quan hệ. Sở dĩ giá cá đông tây giản đơn ma? Tha bất thị giản đơn đích.

Văn hóa Thần truyền có đặc điểm thế này, cần xét đến cân bằng âm dương của nhân loại, một điều thế nào đó là cần dùng cả hai [phía] chính-phụ39. Như vậy võ thuật không thể đơn nhất chỉ ‘vì võ thuật mà võ thuật’, mà cần “nhất võ lưỡng dụng”, đồng âm mà chữ khác nhau, thậm chí ‘nhất võ đa dụng’. Thần làm việc là sẽ không đơn nhất hay chỉ vì một việc mà làm. Mỗi khi xuất hiện gì ở thế gian, thì nó liên đới với quan hệ các không gian. Cần cân nhắc đến là có tác dụng gì ở các từng không gian, có tác dụng gì ở không gian tầng thấp [đến] cao, có tác dụng gì ở không gian hướng dọc và không gian hướng ngang40. Những gì xuất hiện ra, đều cần phải ở các từng không gian là chính diện, và có thể phối hợp quan hệ tốt, thì chư vị mới có thể đứng vững ở thế gian. Nếu không, chư vị không lập ra những thứ đó được, sẽ không được thừa nhận, cũng sẽ không được lưu truyền; cần được Thần thừa nhận. Thế nên những gì mà Thần truyền, thì sẽ không phải chỉ truyền cái này mà mặc kệ cái khác; họ cần thuận giải các quan hệ trong một vòng tròn [phạm vi] các sinh mệnh rất rộng lớn. Do đó những điều ấy có đơn giản không? Nó không đơn giản đâu.

有的時候藝術界爭論起來也蠻有意思的。這個戲曲界說呢,北京舞蹈學院你創立了甚麼古典舞啦,那東西是我們戲曲的。真的都是它的,特別是身韻,全是它的。那搞武術又說了,你戲曲中的舞蹈,那都是我們武術中的。是啊,所有的幾乎都是,就是身韻的東西也是從武術的身法中發展出來的,都是這樣。那麼追根的結果,真的就說到武術中去了。為甚麼我一開始就講「一武(舞)兩用」呢?追根揭底,追到最後,是「一武(舞)兩用」。文用,那就是舞蹈;武用,那就是打仗用的。一文一武,一正一負。文化嘛,人的文化就是這樣的,你一樣東西傳出來,在人世間必定是兩面的。你光傳善不行,它還必須得有惡的那一面的東西;你傳惡的,那也不行,你必須得有善的東西,因為人世間的東西是善惡平衡的、陰陽平衡的。這個東西就是這麼來的,這就是人的文化。

Hữu đích thời hậu nghệ thuật giới tranh luận khởi lai dã man hữu ý tư đích. Giá cá hý khúc giới thuyết ni, Bắc Kinh Vũ đạo Học viện nhĩ sáng lập liễu thậm ma cổ điển vũ lạp, na đông tây thị ngã môn hý khúc đích. Chân đích đô thị tha đích, đặc biệt thị thân vận, toàn thị tha đích. Na cảo võ thuật hựu thuyết liễu, nhĩ hý khúc trung đích vũ đạo, na đô thị ngã môn võ thuật trung đích. Thị a, sở hữu đích cơ hồ đô thị, tựu thị thân vận đích đông tây dã thị tùng võ thuật đích thân pháp trung phát triển xuất lai đích, đô thị giá dạng. Na ma truy căn đích kết quả, chân đích tựu thuyết đáo võ thuật trung khứ liễu. Vi thậm ma ngã nhất khai thủy tựu giảng “nhất võ (vũ) lưỡng dụng” ni? Truy căn yết để, truy đáo tối hậu, thị “nhất võ (vũ) lưỡng dụng”. Văn dụng, na tựu thị vũ đạo; võ dụng, na tựu thị đả trượng dụng đích. Nhất văn nhất võ, nhất chính nhất phụ. Văn hóa ma, nhân đích văn hóa tựu thị giá dạng đích, nhĩ nhất dạng đông tây truyền xuất lai, tại nhân thế gian tất định thị lưỡng diện đích. Nhĩ quang truyền Thiện bất hành, tha hài tất tu đắc hữu Ác đích na nhất diện đích đông tây; nhĩ truyền Ác đích, na dã bất hành, nhĩ tất tu đắc hữu Thiện đích đông tây, nhân vi nhân thế gian đích đông tây thị thiện ác bình hành đích, âm dương bình hành đích. Giá cá đông tây tựu thị giá ma lai đích, giá tựu thị nhân đích văn hóa.

Nhiều lúc giới nghệ thuật tranh luận lên cũng rất là thú vị. [Ví như] giới hý kịch [có người] nói rằng, Học viện Múa Bắc Kinh các vị sáng lập ra múa cổ điển gì đó, [mà sao] những thứ đó đều [từ] hý kịch chúng tôi. Mà quả thực đúng là của họ, nhất là thân vận, đều của họ cả. Mà người làm võ thuật lại cũng nói rằng, vũ đạo trong hý kịch các vị, ấy đều là có trong võ thuật chúng tôi. Đúng thế, tất cả hầu như đều là thế cả, chính là những thứ thân vận ấy cũng là từ thân pháp của võ thuật phát triển ra, đều thế cả. Mà kết quả việc truy tìm đến tận gốc, thì quả nhiên là từ võ thuật mà ra. Tại sao ngay bắt đầu [bài giảng] tôi nói “nhất võ lưỡng dụng”? Vì tra cho đến triệt để, truy tìm đến tận cùng, thì đúng là “nhất võ lưỡng dụng”. Dùng văn, thì là vũ đạo [múa]; mà dùng võ, thì là dùng để đánh nhau. Một văn một võ, một chính một phụ. Văn hóa mà, văn hóa của nhân loại chính là như vậy; các vị hễ truyền ra một thứ như thế, thì ở thế gian nhất định sẽ là lưỡng diện [hai mặt]. Các vị chỉ truyền Thiện thôi thì không được, nó ắt phải có những thứ phía Ác; mà các vị [chỉ] truyền Ác, thì cũng không được, các vị cũng cần có những thứ Thiện; vì thế gian con người là cân bằng thiện-ác, cân bằng âm-dương. Những điều này là đã đến [thế gian] như vậy đó, đây chính là văn hóa nhân loại.

那中共邪黨為甚麼從天到地誰都反對它?因為神不承認它,不是善的,也不是神允許的惡。它是變異的,不入流的真正邪惡的東西;宇宙中沒有它的位置,只是在末後時期人業力大的時候出現的。表現上再壞、再強勢也沒用。神用它給業力大的人消業,用完就銷毀它了。但是神在人中傳的高層法理用來度人的那是不一樣的,不受人一層理的限制。

Na Trung Cộng tà đảng vi thậm ma tùng thiên đáo địa thùy đô phản đối tha? Nhân vi Thần bất thừa nhận tha, bất thị thiện đích, dã bất thị Thần duẫn hứa đích ác. Tha thị biến dị đích, bất nhập lưu đích chân chính tà ác đích đông tây; vũ trụ trung một hữu tha đích vị trí, chỉ thị tại mạt hậu thời kỳ nhân nghiệp lực đại đích thời hậu xuất hiện đích. Biểu hiện thượng tái hoại, tái cường thế dã một dụng. Thần dụng tha cấp nghiệp lực đại đích nhân tiêu nghiệp, dụng hoàn tựu tiêu hủy tha liễu. Đãn thị Thần tại nhân trung truyền đích cao tầng Pháp Lý dụng lai độ nhân đích na thị bất nhất dạng đích, bất thụ nhân nhất tầng Lý đích hạn chế.

Vậy thì tà đảng Trung Cộng vì sao khắp trời đất đều phản đối nó? Vì Thần không thừa nhận nó, [nó] bất thiện, và cũng không phải là cái ác mà Thần cho phép. Nó là biến dị, là thứ tà ác đích thực mà không hòa nhập vào được; trong vũ trụ không có vị trí cho nó; [nó] chỉ là vào thời kỳ mạt hậu [cuối cùng] khi nhân loại có nghiệp lực to lớn mà xuất hiện. Biểu hiện dù xấu xa đến đâu, cường thế đến mấy cũng vô dụng. Thần là dùng nó để tiêu nghiệp cho người có nghiệp lực lớn; và dùng xong thì tiêu hủy nó đi. Tuy nhiên khi Thần truyền Pháp Lý cao tầng vào nhân loại để độ nhân thì khác, [việc đó] không chịu hạn chế của Lý nơi tầng nhân loại này.

歸根結底,師父說的很簡練,但是我說的很準確,就是這麼來的。大家聽懂了?(大家點頭)

Quy căn kết để, Sư phụ thuyết đích ngận giản luyện, đãn thị ngã thuyết đích ngận chuẩn xác, tựu thị giá ma lai đích. Đại gia thính đổng liễu? (đại gia điểm đầu)

Tóm lại41, Sư phụ nói thuyết rất ngắn gọn, nhưng mà tôi nói rất chuẩn xác, chính là đến [xuất hiện ra] như vậy đó. Mọi người nghe hiểu cả chứ? (mọi người gật đầu)

(全校教職員工及舞蹈學生齊聲:謝謝師父!)

(Toàn giáo giáo chức viên công cập vũ đạo học sinh tề thanh: Tạ tạ Sư phụ!)

(Toàn thể thầy trò và nhân viên vũ đạo đồng thanh: Cảm ơn Sư phụ!)


• • • • • • • • •

Ghi chú: (các chú thích và ghi chú là của người dịch Trung Việt, chỉ có tác dụng tham khảo).

Dịch từ bản gốc tiếng Hán: http://big5.minghui.org/mh/articles/2019/8/15/391522.html.
Có tham khảo bản dịch tiếng Anh: http://en.minghui.org/html/articles/2019/8/26/179052.html.
Dịch ngày: 29-9-2019; bản dịch có thể được chỉnh sửa trong tương lai để sát hơn với nguyên tác.

1. Trung Quốc cổ điển vũ: Tạm dịch là múa cổ điển Trung Quốc.

2. thân pháp: cách thức chuyển động thân thể; như tư thế, bộ pháp, chạy nhảy, nhào lộn,…

3. Thần truyền chi kỹ: tạm dịch là kỹ [thuật] Thần truyền; đây là dịch thoáng theo ngữ cảnh của bài này; bản thân từ Thần truyền chi kỹ —kỹ thuật, kỹ xảo mà Thần truyền cho— có thể được xem là một thuật ngữ riêng độc lập.

4. nhất võ lưỡng dụng hoặc nhất vũ lưỡng dụng: (一武(舞)兩用) chữ 武 (trong võ thuật) và chữ 舞 (trong vũ đạo) cùng một âm mà có hai cách dùng, hai ý nghĩa.

5. thân vận: biểu đạt ý tứ, thần thái, tình cảm thông qua thân thể; như qua thế tay, dáng người,…

6. thân đoạn: ngụ ý tượng hình, trừu tượng của các động tác, tư thế trong hý kịch; như vén râu, phất gậy, đảo mắt,…

7. hý khúc: người dịch hiểu đây là nói lối diễn kịch truyền thống của Trung Quốc; gồm có hóa trang, múa hát nhạc, cách biểu cảm và các động tác biểu đạt các ngụ ý đặc thù theo văn hóa Trung Quốc, v.v.; có chỗ tạm dịch là hý kịch; → kịch.

8. hý khúc vũ đạo: múa (vũ đạo) trong hý kịch truyền thống của Trung Quốc (hý khúc).

9. tân vũ: [loại] múa mới. Mới, ngoài nghĩa chung chung (mới so với ), thì có thể là nói về hình thức văn hóa nào đó được xuất hiện theo phong trào khi mà văn hóa Đông-Tây được giao lưu mạnh mẽ từ thời cận đại; ví dụ nhạc vàng của ta cũng được tính là một loại tân nhạc.

10. Bắc Kinh Vũ đạo Học viện: tạm dịch là Học viện Múa Bắc Kinh.

11. giáo học: trong bài có chỗ dịch là dạy học, có chỗ dịch là giảng dạy; giáo → dạy, học → học.

12. thảm tử công: tập luyện (công) trên thảm, thảm mềm cho luyện tập chịu va đập; tạm dịch là tập luyện nhào lộn.

13. Phi Thiên Nghệ thuật Học viện: tạm dịch là Học viện Nghệ thuật Phi Thiên.

14. Trung Nam Nghệ thuật Kịch viện: tạm dịch là Kịch viện Nghệ thuật Trung Nam.

15. xung kháo: nghiêng thân dựa về phía trước (xung) và về phía sau (kháo).

16. hàm thiển: [ngực] thót vào (hàm) và ưỡn lên (thiển).

17. ninh khuynh viên khúc: bộ kỹ thuật di chuyển uyển chuyển: ninh (xoắn) khuynh (nghiêng) viên (tròn) khúc (uốn khúc).

18. tam viên quỹ tích: ba quỹ tích hình cung tròn: bình viên (cung tròn trên mặt phẳng ngang), lập viên (cung tròn theo mặt phẳng đứng), bát tự viên (cung tròn nghiêng chéo theo hình chữ bát (八)); viên → tròn.

19. thủ nhãn thân pháp bộ: một bộ các kỹ xảo về thủ (tay) nhãn (mắt) thân (thân) pháp (cách thức) bộ (bước đi).

20. lượng tướng: tạo hình dáng vẻ.

21. tinh khí thần: khái niệm về các thành phần của thân thể và cũng là biểu hiện ba phần năng lượng của người ta: tinh (phần thân vật lý và sức lực cơ bắp và tinh lực), khí (phần khí và sức mạnh nội tại), thần (phần tinh thần và sức mạnh ý chí).

22. dục hữu tiên tả, dục thượng tiên hạ, dục hậu tiên tiền, dục tiền tiên hậu: muốn sang phải thì trước hãy sang trái, muốn lên thì trước hãy xuống, muốn lui thì trước hãy tiến, muốn tiến thì trước hãy lui.

23. Phi Thiên Đại học: tạm dịch là Đại học Phi Thiên.

24. vận luật: nhịp điệu, tiết tấu.

25. Thanh Niên Vũ Đoàn: tạm dịch là Đoàn Múa Thanh Niên.

26. diện mục giai phi: [cải biến đến mức mà] mặt mũi đều khác hết cả rồi, tạm dịch là thành biến dạng hết cả.

27. giả: cái làm giống với cái thật cái gốc thì được gọi là giả. Chỗ này không nhất định là nói về giả mạo (ý đồ xấu là để lừa đảo), mà có thể đơn thuần chỉ là nói làm cho giống theo, phỏng theo (không nhất định là mang ý đồ xấu, có khi là với ý tốt). Ví dụ: giả cổ là vật phẩm hay tác phẩm làm ra theo phong cách cổ điển.

28. Hán Đường: [vũ đạo múa của] thời gian từ triều đại nhà Hán đến triều đại nhà Đường.

29. ngận yêu khí: rất giống yêu quái, đậm sắc thái của yêu quái, sặc mùi yêu quái; tạm dịch thoáng là đậm mùi yêu quái. Thông thường yêu khí là nói về khí trường của yêu, trường năng lượng của yêu; yêu → động vật thành tinh, như cáo tinh, cóc tinh.

30. Trung Quốc Dân tộc Học viện: tạm dịch là Học viện Dân tộc Trung Quốc.

31. Thần Vận Nghệ thuật Đoàn: tạm dịch là Đoàn Nghệ thuật Thần Vận (Shen Yun).

32. thân đới thủ: thân dẫn theo tay.

33. khố đới thối: háng dẫn theo chân.

34. độc thụ nhất xí: một (nhất) ngọn cờ () được dựng (thụ) riêng (độc), thành một phong cách riêng, trường phái riêng.

35. lưỡng: (i) hai; (ii) vài.

36. tương phù tương dung: phù hợp với nhau, ăn khớp với nhau (tương phù), và hài hòa với nhau, dung nạp vào nhau (tương dung).

37. tá giám: làm gương tham khảo; → mượn; giám → cái gương.

38. vũ kịch: kịch múa.

39. chínhphụ: là nói về hai mặt kiểu như âm và dương, tích cực và tiêu cực, chính diện và phụ diện.

40. tung hướnghoành hướng: hướng dọc và hướng ngang.

41. quy căn kết để: về (quy) đến gốc (căn) và đến triệt để, rốt cuộc, kết luận.